Boondi.Lk වෙබ් අඩවියට අවුරුදු තුනක් පිරීම නිමිත්තෙන් ‛මේ නිහඬ වෙරළට එන්න’ කාව්‍ය සංග්‍රහය එළිදැක්වුණු හැන්දෑවේ මාලතී කල්පනා ඇම්බ්‍රෝස් සමඟ මනෝරි කලුගම්පිටිය කළ පිළිසඳරක්. [උපුටනය සමබිමෙන්]
කල්පනා "මේ නිහඬ වෙරළට එන්න" පොත ගැන පොඩි හැඳින්වීමක් කළොත්....
මේ පොතේ තියෙන්නෙ මම අවුරුදු 15 ක් තිස්සෙ ලියපු කවි. මම කවි ලියන කාලෙ යුග දෙකකට බෙදනවා. පුංචි කාලේ ඉඳන් විශ්වවිද්‍යාල ජීවිතේ මුල් කාලය වෙනකන් එක්තරා කාලයක්. ඊට පස්සේ අවුරුදු 10 ක් විතර පෞද්ගලික හා විවිධ හේතුන් නිසා ලිවීමෙන් ඈත්වෙලා ඉඳලා බූන්දියත් එක්ක මීට අවුරුදු එකහමාරකට කලින් සම්බන්ධ වෙනකොට තමයි ආයි ලියන්න ගත්තෙ. එය මුල් යුගයේ සහජයෙන් ලිවීමට තිබුණ හැකියාව. නමුත් දෙවෙනි වතාවේ ලිවීම කියන කාරණය දේශපාලනිකයි. ඒ පවතින සමාජ සහ දේශපාලනික වටපිටාව එක්ක තමයි ලියන්න පටන් ගන්නේ. ඒ ලිවීම් මිනිස්සු අතරට ගියේ සයිබර් අවකාශයෙන්, බූන්දියේ සහ වෙනත් පළවීම් සිදු වුණා. නමුත් ඒ ලිවීම් මිනිස්සු අතරට යයි කියන විශ්වාසය තිබුණා. මගෙත් එක්ක ළඟින් හිටපු කිහිප දෙනෙකුට ඇති වෙච්ච වුවමනාව නිසා තමයි පොතක් හැටියට "මේ නිහඬ වෙරළ" එළියට එන්නේ. ඒ වැඩේ පෞද්ගලිකව මාලතී ගේ පොතක් එළි දැක්වීමට වඩා පොදු වැඩක්. ඒකෙ ඇතුළෙ තියෙන දේශපාලනය සමාජගත වීමක් හැටියටයි මම මෙය දකින්නේ.
ඔයාගෙ පැහැදිලි කිරීම ඇතුළෙ බූන්දිය ගැන කියවුණා. බූන්දිය කියන්නෙ මොකක්ද? බූන්දියට සම්බන්ධ වුණේ කොහොමද?
බූන්දිය කියන්නෙ කවියට, කලාවට සහ සාහිත්‍යයට හිතැති සාහිත්‍යකාමීන් පිරිසක් එකතුවෙලා තමන් ලියාගෙන තමන්ම සතුටුවෙලා තමන්ම වින්දනය ලබන එකෙන් එහාට ගිහිල්ල යම්කිසි සමාජ දේශපාලන කාර්යයක් වෙනුවෙන් එකතු වෙච්ච පිරිසකගේ ව්‍යායාමයක්. ඒක වර්ධනය වෙලා බූන්දිය අද තියෙන තත්ත්වයට ඇවිත් තියෙනවා. මම බූන්දිය දැනගන්න කොට බූන්දියට අවුරුදු දෙකක් සම්පූර්ණ වෙලා තිබුණේ. දැන් ඒක ලංකාවේත් විදේශයන්හිත් විශාල පිරිසක් කියවන වෙබ්සයිට් එකක් බවට පත්වෙලා තියෙනවා. ඒ තුළ කලාව, සාහිත්‍ය, දේශපාලනය මේ සියලු දේ තියෙනවා. මීට අවුරුදු එකහමාරකට දෙකකට කලින් යුද්ධයේ අවසන් අවස්ථාව වෙනකොට කවුරුත් කතා කරන්න බය වෙලා හිටපු කිසිම දෙයක් ගැන සැලකිලිමත් නොවිච්ච වෙලාවක අපි මොනවද කරන්නෙ කියලා මමත් මගේ පෞද්ගලික මිත්‍රයන් කිහිප දෙනෙකුත් හැමදාම මුණගැහිලා කතා කරන පුරුද්දක් තිබුණා. ඒක ඇතුළෙ අපි මොකක්ද කළ යුත්තේ කියලා සමාජය සහ අපවම ප්‍රශ්න කරමින් හිටියේ. ඒ වෙලාවේ තමයි බූන්දි මගේ යාළුවෙක් මට හඳුන්වලා දුන්නෙ. පැහැදිලිවම ඒක සමාජ දේශපාලනික අවශ්‍යතාවයක් මත සිද්ධවෙච්ච දෙයක්.
සාමාන්‍යයෙන් මේ වගේ කාලෙක කාන්තාවක් මෙවැනි ක්‍ෂේත්‍රයක් තුළින් ඉදිරියට ඒම තරමක් විරලයි.
මම මීඩියා මනුස්සයෙක් හැටියට මාව අඳුනගන්නෙ නැහැ. මම මේක ලියන්න ඕනෙ කියලා හිතල ලියන්නෙ නැහැ. මට ඉතාම තදින් දැනෙන දේකදී මට ලියවෙනවා. අන්තර්ජාලය සමඟ මම සම්බන්ධයි. මම කරන රාජකාරිය සහ මගේ පරිසරයත් සමඟ මම අන්තර්ජාලය හා සම්බන්ධයි සහ ඒක අවශ්‍යතාවයක්. අන්තර්ජාලයේ හුඟක් කාන්තාවො ඉන්නවා. නමුත් ලියන කාන්තාවො අඩුයි. අපේ සමාජයේ කාන්තාවක් හැටියට පැවරිලා තියෙන කාර්යභාරය අනුව කාන්තාවන් දේශපාලනිකව සහ සමාජයීය කාරණාවලට එළැඹීමේ සංස්කෘතියක් අපට නෑ. එවැනි ප්‍රවේශයක් ගන්නා කාන්තාවන් නිදහස්කාමී ඕනෑවට වඩා වැඩි යමක් භුක්ති විඳින හැටියට තමයි සමාජය විසින් අඳුර ගන්නේ. නමුත් වාසනාවකට වගේ මම හැදිච්ච වැඩිච්ච පරිසරය, විශ්වවිද්‍යාලය තුළ, Practical Action ආයතනය ඇතුළු මෙතෙක් කල් රැකියාව කරපු සමාජ සංවර්ධනය සඳහා දායක වන ආයතනවලින් සමාජයත් එක්ක ගැවසීමේ වැඩි අවකාශයක් ලැබුණා.
බූන්දිය මහජනයාට මොනයම් හෝ ඉදිරි දර්ශනයක් ඉදිරිපත් කරනවද? අපිට එවැනි දර්ශනයක් දකින්න නැහැ. එහෙමනම් ඔබ කරන්නෙ සයිබර් අවකාශයේ යම් ඉඩක් පවත්වාගෙන යාමක් විතරද?
මනෝරි ප්‍රකාශ කළා එහෙම පේන්න ඉදිරිගාමී දර්ශනයක් බූන්දියට නෑ කියලා. අපි දේශපාලන පක්ෂයක් නොවන නිසා ස්ලෝගන් එකක් ඉස්සර කරගෙන යන ගමනක නෙවෙයි ඉන්නේ. දෙවෙනි කාරණය තමයි මනෝරි කිව්වෙ එහෙම එකක් ඒ කියන්නෙ ඉදිරි දර්ශනයක් තියෙනව ද? ඔව්, එහෙම එකක් තියෙනවා. ඒක අතිශයින් ඉදිරිගාමී එකක්. බූන්දිය වෙබ් බේස් වුණත් ඒක මාධ්‍යයක්. ඒ මාධ්‍යයේ පළමු දේ තමයි අපි මාධ්‍යයක් හැටියට මධ්‍යස්ථව ඉන්න ඕනෙ කියන එක. අනික් කාරණය තමයි අපි දේශපාලන පක්ෂයක් නියෝජනය කරන්නේ නෑ. වෙනත් කිසිම කණ්ඩායමක හෝ වෙනත් කිසිම කෙනෙකුගේ මතවාදයක් අපි නියෝජනය කරන්නේ නෑ. අපේ කණ්ඩායමේ අයට බොහෝම සමාන හැඟීම් දේශපාලන අදහස් තියෙන හින්දා තමයි අපි එකට වැඩ කරන්නේ. ඉදිරිගාමී දර්ශනය කියන එක අපි විශ්වාස කරනවා. මේ සමාජය තියෙන විදිය හරි නෑ. මේ සිස්ටම් එක තුළ දේශපාලනමය, සංස්කෘතිමය, ශිෂ්ටාචාරමය, ආකල්පමය වශයෙන් මිනිසුන්ව තියලා තියෙන තැන හරි නෑ. මේක වෙනස් වෙන්න ඕන. ඒක තනි මනුස්සයෙකුගේ, සමාජ, දේශපාලන ව්‍යාපාරයකින් වෙනස් කරන්න පුළුවන් එකක් නෙවෙයි. මෙය විවිධාකාර වූ පිරිස් විවිධ මාවත්වලින් ඇවිල්ලා එක තැනකට එකතු වෙලා කරන්න ඕන වැඩක්. මේක එක රැයකින් කරන්න පුළුවන් වැඩක් නෙවෙයි. අර මම කියපු සමාජ දේශපාලනික දැනුම කියන එක මිනිස්සුන්ට සම්පාදනය කිරීමේ එක අදියරයක තමයි බූන්දිය ඉන්නෙ. බූන්දිය කියන්නෙ දැනුම සම්පාදනය කරන්නෙක්, මිනිසුන්ගේ ඇස් අවදි කරන්නෙක්. කවියක් කියවීමෙන්, සාහිත්‍ය අංගයක් කියවීමෙන් එහෙම නැත්නම් සමාජ දේශපාලනික ලිපියක් කියවීමෙන් මනුෂ්‍යයා අවදි වෙන්න ඕන. මේ මොහොතේ නිද්‍රාශීලිව ඉන්න මිනිස්සුන්ට තට්ටුවක් දැමීම වගේ දෙයක්. සමහර වෙලාවට මේ මොහොත තුළ ඒ දැක්ම ලොකු ස්ලෝගන් එකක් හැටියට නොයනවා වෙන්න පුළුවන්. නමුත් මේක පරිණාමය වගේ දෙයක්. දැනුම කියන එක මිනිසුන්ගේ පරම්පරාවලින් ඇතිවෙන්න ඕන දෙයක්. වෙනස් වූ ඉදිරිගාමී සමාජයකට අවශ්‍ය දැනුම සම්පාදනය කිරීම කියන කාරණයේ තමයි අපි නියැලිලා ඉන්නේ.
ඔයා කියන විදිහට මේ පද්ධතිය සහ සමාජය වෙනස් කරන්න වෙබ් අඩවියකින් විතරක් පුළුවන්ද?
වෙබ් එකේ විතරක් බූන්දිය ඉන්නවා කියන තැන අපි ඉන්නෙ නෑ. බූන්දිය මේ දක්වා විවිධාකාරයේ මහ පොළව මත කරපු වැඩසටහන් දියත් කරලා තියෙනවා. බූන්දිය වෙබ් අඩවියක් හැටියට ඉදිරිපත් කිරීම, ‛අක්ෂර සෙනඟ’ පොත එළි දැක්වීම, තෝරාගත් කවි කිවිඳියන්ගේ කවිපොත් එළිදැක්වීම්, ඉතා මෑත කාලයේ මංජුල වෙඩිවර්ධනගේ දෙමළ කවි පොත සමාජගත කිරීමට දායක වීම, හිනිදුම සුනිල් සෙනවිගේ විචාර ග්‍රන්ථය එළි දැක්වීම, "මේ නිහඩ වෙරළට එන්න" කවි පොත එළිදැක්වීම සහ බූන්දිය අවුරුදු තුන සම්පූර්ණ කිරීමත් ඒ සාමූහික ප්‍රයත්නයන්. ඒ අනුව අපි මහ පොළවේ දේවල් තුළ ඉන්නවා. මේ මොහොත තුළ පවතින දේශපාලනික දේවල්වලට අපි සංවේදියි. අපි ඒ සම්බන්ධයෙන් ප්‍රතිචාර දක්වනවා.
ජනවාර්ගික ප්‍රශ්නය සම්බන්ධයෙන් ඔයාගෙ අදහස මොකක්ද?
ජනවාර්ගික ප්‍රශ්නයේදී මගේ අදහස වෙන්නේ එක ජනවර්ගයක් තව ජනවර්ගයකට වඩා උසස් කියන එකවත් පහත් කියන එකවත් නෙමෙයි, සියලු ජනවර්ගවලට සමානව සැලකිය යුතුයි කියන එක. ජනවර්ග කියලා හඳුන්වන්නෙ කුල වශයෙන් ගෝත්‍ර වශයෙන් ජාතීන් හා ආගම් වශයෙන්. මනෝරි මට වඩා බඩගින්නේ ඉන්නවා නම් මට කලින් මනෝරිට කෑම දෙන්න ඕනෙ. වැඩිපුර පල්ලෙහට වැටිලා තියෙන කෙනා වැඩිපුර ශක්තියක් දීලා උඩට ගන්න ඕන. ඒ වගේ සුවිශේෂි මොහොතවල් තියෙනවා. ඒ වගේ සුවිශේෂි මොහොතකදී අපි අනෙකාව සුවිශේෂි ලෙස රැක බලා ගත යුතුයි. එහෙම නැතුව කිසියම් ජනකොටසක් අනෙක් ජනකොටසට වඩා සුවිශේෂියි කියන එක නෙවේ. මගේ පෞද්ගලික අදහස මේ වෙනකොට උතුරේ මිනිස්සු දුක් විඳිමින් ඉන්නවා. දකුණේ ඇතැම් කොටසකුත් දුක් විඳිමින් ඉන්නවා. බහුතරයක් හැටියට මේ මොහොත වෙනකොට උතුරේ පීඩකයාගෙනුත් දකුණේ පීඩකයාගෙනුත් පීඩා විඳින්නෙ සිවිල් වැසියෝ. එතනදී පීඩක යාන්ත්‍රණය ගත්තම දෙකටම එකයි. නමුත් වෙනස් වෙන්න ඕන දේ තමයි මේ පීඩක යාන්ත්‍රණය විසින් පීඩිත සාමාන්‍ය මහජනයා පෙළීම අවම වෙන්න ඕන. ඉවර වෙන්න ඕන. ඒ ඉවර වීමට උදව් දෙන්න මිනිස්සු සවිඥානික කරන්න බලවේග ඇතිවෙන්න ඕන. එහෙම නැතිව එක පීඩකයෙකුගෙන් තව පීඩකයෙකුට වැඩේ බාර දෙන එකෙන් ප්‍රශ්නෙ විසඳෙන්නෙ නෑ.
ඔබේ පොත එළි දක්වන අවස්ථාවේ බූන්දිය පිළිබඳ කළ හඳුන්වා දීමේදී ප්‍රකාශ වුණා බූන්දිය කියන්නෙ හිමිකරුවෙක් නැති, මෙහෙයවන්නෙක් නැති පිරිසක් එකතු වෙලා වැඩක් කරන තැනක් කියලා. ඒ වගේ මෙහෙයවන්නෙක් නැති වැඩසටහනක් සමාජ වෙනසක් කරා ගෙනයන්න පුළුවන් ද? යම්කිසි දේශපාලන හෝ සමාජ වෙනසක් කිරීමේදී මෙහෙයවන්නෙක් සහ මෙහෙයවීමේ ක්‍රමවේදයක් අවශ්‍යයි? ඇත්තටම බූන්දියට එහෙම එකක් නැද්ද?
මෙහෙයවන්නෙක් නැහැ කියන එක හරි. නමුත් මෙහෙයවීමේ ක්‍රමවේදයක් තියෙනවා. ඒක සාමූහිකයි. එතනදි අදහස් කළේ ඇත්තටම දේශපාලනික ව්‍යාපාරයක් වගේ එහෙම නැත්නම් මොකක් හරි සංගමයක්, සභාපති කෙනෙක් ලේකම් කෙනෙක් එහෙම නැත්නම් නායකයෙක් වගේ එහෙම කෙනෙක් වටේ පස්සෙන් යන, කාවහරි වන්දනා කරන එකක් නෙමෙයි කියන එක. මේක ඉතාම ස්වාධීන මත දරන, සමාන අදහස් දරන පිරිසක් එකතු වෙලා යම් යම් තීරණාත්මක අවස්ථාවලදි සාමූහික තීරණ ගනිමින් යන ගමනක්. එහෙම දේවල් ඉතිහාසයේ වෙලා තියෙනවා, ඉතිහාසයේ තිබිලා තියෙනවා සහ සාර්ථක වෙලා තියෙනවා. ඒක පුද්ගලීකරණය වෙන්න ගිය අවස්ථාවලදී මහා පරිමාණයෙන් බිඳ වැටිලත් තියෙනවා රුසියාව වගේ රටවල. නමුත් මෙතන අපි ඉතාම පොඩි පිරිසක් ඉන්න කණ්ඩායමක් හැටියට එකතු වෙලා කතාබහ කරලා තීරණ ගන්න බැරිකමක් නෑ.
මේ වගේ පරිභෝජන රටාවක් තියෙන කාලයක යම් කෙනෙක් හෝ පිරිසක් එකතු වෙලා යම්කිසි අවකාශයක් පවත්වාගෙන යාම ඉතා අපහසුයි. පවතින ආර්ථික රටාව තුළ බූන්දිය කොහොමද මේ අභියෝගයට මුහුණ දෙන්නෙ?
මනෝරි මෙතනදී අදහස් කරන්නේ මූල්‍යමය දෙයක් ද එහෙමත් නැත්නම්…
කල්පනා "මේ නිහඬ වෙරළට එන්න" පොත ගැන පොඩි හැඳින්වීමක් කළොත්....
මේ පොතේ තියෙන්නෙ මම අවුරුදු 15 ක් තිස්සෙ ලියපු කවි. මම කවි ලියන කාලෙ යුග දෙකකට බෙදනවා. පුංචි කාලේ ඉඳන් විශ්වවිද්‍යාල ජීවිතේ මුල් කාලය වෙනකන් එක්තරා කාලයක්. ඊට පස්සේ අවුරුදු 10 ක් විතර පෞද්ගලික හා විවිධ හේතුන් නිසා ලිවීමෙන් ඈත්වෙලා ඉඳලා බූන්දියත් එක්ක මීට අවුරුදු එකහමාරකට කලින් සම්බන්ධ වෙනකොට තමයි ආයි ලියන්න ගත්තෙ. එය මුල් යුගයේ සහජයෙන් ලිවීමට තිබුණ හැකියාව. නමුත් දෙවෙනි වතාවේ ලිවීම කියන කාරණය දේශපාලනිකයි. ඒ පවතින සමාජ සහ දේශපාලනික වටපිටාව එක්ක තමයි ලියන්න පටන් ගන්නේ. ඒ ලිවීම් මිනිස්සු අතරට ගියේ සයිබර් අවකාශයෙන්, බූන්දියේ සහ වෙනත් පළවීම් සිදු වුණා. නමුත් ඒ ලිවීම් මිනිස්සු අතරට යයි කියන විශ්වාසය තිබුණා. මගෙත් එක්ක ළඟින් හිටපු කිහිප දෙනෙකුට ඇති වෙච්ච වුවමනාව නිසා තමයි පොතක් හැටියට "මේ නිහඬ වෙරළ" එළියට එන්නේ. ඒ වැඩේ පෞද්ගලිකව මාලතී ගේ පොතක් එළි දැක්වීමට වඩා පොදු වැඩක්. ඒකෙ ඇතුළෙ තියෙන දේශපාලනය සමාජගත වීමක් හැටියටයි මම මෙය දකින්නේ.
ඔයාගෙ පැහැදිලි කිරීම ඇතුළෙ බූන්දිය ගැන කියවුණා. බූන්දිය කියන්නෙ මොකක්ද? බූන්දියට සම්බන්ධ වුණේ කොහොමද?
බූන්දිය කියන්නෙ කවියට, කලාවට සහ සාහිත්‍යයට හිතැති සාහිත්‍යකාමීන් පිරිසක් එකතුවෙලා තමන් ලියාගෙන තමන්ම සතුටුවෙලා තමන්ම වින්දනය ලබන එකෙන් එහාට ගිහිල්ල යම්කිසි සමාජ දේශපාලන කාර්යයක් වෙනුවෙන් එකතු වෙච්ච පිරිසකගේ ව්‍යායාමයක්. ඒක වර්ධනය වෙලා බූන්දිය අද තියෙන තත්ත්වයට ඇවිත් තියෙනවා. මම බූන්දිය දැනගන්න කොට බූන්දියට අවුරුදු දෙකක් සම්පූර්ණ වෙලා තිබුණේ. දැන් ඒක ලංකාවේත් විදේශයන්හිත් විශාල පිරිසක් කියවන වෙබ්සයිට් එකක් බවට පත්වෙලා තියෙනවා. ඒ තුළ කලාව, සාහිත්‍ය, දේශපාලනය මේ සියලු දේ තියෙනවා. මීට අවුරුදු එකහමාරකට දෙකකට කලින් යුද්ධයේ අවසන් අවස්ථාව වෙනකොට කවුරුත් කතා කරන්න බය වෙලා හිටපු කිසිම දෙයක් ගැන සැලකිලිමත් නොවිච්ච වෙලාවක අපි මොනවද කරන්නෙ කියලා මමත් මගේ පෞද්ගලික මිත්‍රයන් කිහිප දෙනෙකුත් හැමදාම මුණගැහිලා කතා කරන පුරුද්දක් තිබුණා. ඒක ඇතුළෙ අපි මොකක්ද කළ යුත්තේ කියලා සමාජය සහ අපවම ප්‍රශ්න කරමින් හිටියේ. ඒ වෙලාවේ තමයි බූන්දි මගේ යාළුවෙක් මට හඳුන්වලා දුන්නෙ. පැහැදිලිවම ඒක සමාජ දේශපාලනික අවශ්‍යතාවයක් මත සිද්ධවෙච්ච දෙයක්.
සාමාන්‍යයෙන් මේ වගේ කාලෙක කාන්තාවක් මෙවැනි ක්‍ෂේත්‍රයක් තුළින් ඉදිරියට ඒම තරමක් විරලයි.
මම මීඩියා මනුස්සයෙක් හැටියට මාව අඳුනගන්නෙ නැහැ. මම මේක ලියන්න ඕනෙ කියලා හිතල ලියන්නෙ නැහැ. මට ඉතාම තදින් දැනෙන දේකදී මට ලියවෙනවා. අන්තර්ජාලය සමඟ මම සම්බන්ධයි. මම කරන රාජකාරිය සහ මගේ පරිසරයත් සමඟ මම අන්තර්ජාලය හා සම්බන්ධයි සහ ඒක අවශ්‍යතාවයක්. අන්තර්ජාලයේ හුඟක් කාන්තාවො ඉන්නවා. නමුත් ලියන කාන්තාවො අඩුයි. අපේ සමාජයේ කාන්තාවක් හැටියට පැවරිලා තියෙන කාර්යභාරය අනුව කාන්තාවන් දේශපාලනිකව සහ සමාජයීය කාරණාවලට එළැඹීමේ සංස්කෘතියක් අපට නෑ. එවැනි ප්‍රවේශයක් ගන්නා කාන්තාවන් නිදහස්කාමී ඕනෑවට වඩා වැඩි යමක් භුක්ති විඳින හැටියට තමයි සමාජය විසින් අඳුර ගන්නේ. නමුත් වාසනාවකට වගේ මම හැදිච්ච වැඩිච්ච පරිසරය, විශ්වවිද්‍යාලය තුළ, Practical Action ආයතනය ඇතුළු මෙතෙක් කල් රැකියාව කරපු සමාජ සංවර්ධනය සඳහා දායක වන ආයතනවලින් සමාජයත් එක්ක ගැවසීමේ වැඩි අවකාශයක් ලැබුණා.
බූන්දිය මහජනයාට මොනයම් හෝ ඉදිරි දර්ශනයක් ඉදිරිපත් කරනවද? අපිට එවැනි දර්ශනයක් දකින්න නැහැ. එහෙමනම් ඔබ කරන්නෙ සයිබර් අවකාශයේ යම් ඉඩක් පවත්වාගෙන යාමක් විතරද?
මනෝරි ප්‍රකාශ කළා එහෙම පේන්න ඉදිරිගාමී දර්ශනයක් බූන්දියට නෑ කියලා. අපි දේශපාලන පක්ෂයක් නොවන නිසා ස්ලෝගන් එකක් ඉස්සර කරගෙන යන ගමනක නෙවෙයි ඉන්නේ. දෙවෙනි කාරණය තමයි මනෝරි කිව්වෙ එහෙම එකක් ඒ කියන්නෙ ඉදිරි දර්ශනයක් තියෙනව ද? ඔව්, එහෙම එකක් තියෙනවා. ඒක අතිශයින් ඉදිරිගාමී එකක්. බූන්දිය වෙබ් බේස් වුණත් ඒක මාධ්‍යයක්. ඒ මාධ්‍යයේ පළමු දේ තමයි අපි මාධ්‍යයක් හැටියට මධ්‍යස්ථව ඉන්න ඕනෙ කියන එක. අනික් කාරණය තමයි අපි දේශපාලන පක්ෂයක් නියෝජනය කරන්නේ නෑ. වෙනත් කිසිම කණ්ඩායමක හෝ වෙනත් කිසිම කෙනෙකුගේ මතවාදයක් අපි නියෝජනය කරන්නේ නෑ. අපේ කණ්ඩායමේ අයට බොහෝම සමාන හැඟීම් දේශපාලන අදහස් තියෙන හින්දා තමයි අපි එකට වැඩ කරන්නේ. ඉදිරිගාමී දර්ශනය කියන එක අපි විශ්වාස කරනවා. මේ සමාජය තියෙන විදිය හරි නෑ. මේ සිස්ටම් එක තුළ දේශපාලනමය, සංස්කෘතිමය, ශිෂ්ටාචාරමය, ආකල්පමය වශයෙන් මිනිසුන්ව තියලා තියෙන තැන හරි නෑ. මේක වෙනස් වෙන්න ඕන. ඒක තනි මනුස්සයෙකුගේ, සමාජ, දේශපාලන ව්‍යාපාරයකින් වෙනස් කරන්න පුළුවන් එකක් නෙවෙයි. මෙය විවිධාකාර වූ පිරිස් විවිධ මාවත්වලින් ඇවිල්ලා එක තැනකට එකතු වෙලා කරන්න ඕන වැඩක්. මේක එක රැයකින් කරන්න පුළුවන් වැඩක් නෙවෙයි. අර මම කියපු සමාජ දේශපාලනික දැනුම කියන එක මිනිස්සුන්ට සම්පාදනය කිරීමේ එක අදියරයක තමයි බූන්දිය ඉන්නෙ. බූන්දිය කියන්නෙ දැනුම සම්පාදනය කරන්නෙක්, මිනිසුන්ගේ ඇස් අවදි කරන්නෙක්. කවියක් කියවීමෙන්, සාහිත්‍ය අංගයක් කියවීමෙන් එහෙම නැත්නම් සමාජ දේශපාලනික ලිපියක් කියවීමෙන් මනුෂ්‍යයා අවදි වෙන්න ඕන. මේ මොහොතේ නිද්‍රාශීලිව ඉන්න මිනිස්සුන්ට තට්ටුවක් දැමීම වගේ දෙයක්. සමහර වෙලාවට මේ මොහොත තුළ ඒ දැක්ම ලොකු ස්ලෝගන් එකක් හැටියට නොයනවා වෙන්න පුළුවන්. නමුත් මේක පරිණාමය වගේ දෙයක්. දැනුම කියන එක මිනිසුන්ගේ පරම්පරාවලින් ඇතිවෙන්න ඕන දෙයක්. වෙනස් වූ ඉදිරිගාමී සමාජයකට අවශ්‍ය දැනුම සම්පාදනය කිරීම කියන කාරණයේ තමයි අපි නියැලිලා ඉන්නේ.
ඔයා කියන විදිහට මේ පද්ධතිය සහ සමාජය වෙනස් කරන්න වෙබ් අඩවියකින් විතරක් පුළුවන්ද?
වෙබ් එකේ විතරක් බූන්දිය ඉන්නවා කියන තැන අපි ඉන්නෙ නෑ. බූන්දිය මේ දක්වා විවිධාකාරයේ මහ පොළව මත කරපු වැඩසටහන් දියත් කරලා තියෙනවා. බූන්දිය වෙබ් අඩවියක් හැටියට ඉදිරිපත් කිරීම, ‛අක්ෂර සෙනඟ’ පොත එළි දැක්වීම, තෝරාගත් කවි කිවිඳියන්ගේ කවිපොත් එළිදැක්වීම්, ඉතා මෑත කාලයේ මංජුල වෙඩිවර්ධනගේ දෙමළ කවි පොත සමාජගත කිරීමට දායක වීම, හිනිදුම සුනිල් සෙනවිගේ විචාර ග්‍රන්ථය එළි දැක්වීම, "මේ නිහඩ වෙරළට එන්න" කවි පොත එළිදැක්වීම සහ බූන්දිය අවුරුදු තුන සම්පූර්ණ කිරීමත් ඒ සාමූහික ප්‍රයත්නයන්. ඒ අනුව අපි මහ පොළවේ දේවල් තුළ ඉන්නවා. මේ මොහොත තුළ පවතින දේශපාලනික දේවල්වලට අපි සංවේදියි. අපි ඒ සම්බන්ධයෙන් ප්‍රතිචාර දක්වනවා.
ජනවාර්ගික ප්‍රශ්නය සම්බන්ධයෙන් ඔයාගෙ අදහස මොකක්ද?
ජනවාර්ගික ප්‍රශ්නයේදී මගේ අදහස වෙන්නේ එක ජනවර්ගයක් තව ජනවර්ගයකට වඩා උසස් කියන එකවත් පහත් කියන එකවත් නෙමෙයි, සියලු ජනවර්ගවලට සමානව සැලකිය යුතුයි කියන එක. ජනවර්ග කියලා හඳුන්වන්නෙ කුල වශයෙන් ගෝත්‍ර වශයෙන් ජාතීන් හා ආගම් වශයෙන්. මනෝරි මට වඩා බඩගින්නේ ඉන්නවා නම් මට කලින් මනෝරිට කෑම දෙන්න ඕනෙ. වැඩිපුර පල්ලෙහට වැටිලා තියෙන කෙනා වැඩිපුර ශක්තියක් දීලා උඩට ගන්න ඕන. ඒ වගේ සුවිශේෂි මොහොතවල් තියෙනවා. ඒ වගේ සුවිශේෂි මොහොතකදී අපි අනෙකාව සුවිශේෂි ලෙස රැක බලා ගත යුතුයි. එහෙම නැතුව කිසියම් ජනකොටසක් අනෙක් ජනකොටසට වඩා සුවිශේෂියි කියන එක නෙවේ. මගේ පෞද්ගලික අදහස මේ වෙනකොට උතුරේ මිනිස්සු දුක් විඳිමින් ඉන්නවා. දකුණේ ඇතැම් කොටසකුත් දුක් විඳිමින් ඉන්නවා. බහුතරයක් හැටියට මේ මොහොත වෙනකොට උතුරේ පීඩකයාගෙනුත් දකුණේ පීඩකයාගෙනුත් පීඩා විඳින්නෙ සිවිල් වැසියෝ. එතනදී පීඩක යාන්ත්‍රණය ගත්තම දෙකටම එකයි. නමුත් වෙනස් වෙන්න ඕන දේ තමයි මේ පීඩක යාන්ත්‍රණය විසින් පීඩිත සාමාන්‍ය මහජනයා පෙළීම අවම වෙන්න ඕන. ඉවර වෙන්න ඕන. ඒ ඉවර වීමට උදව් දෙන්න මිනිස්සු සවිඥානික කරන්න බලවේග ඇතිවෙන්න ඕන. එහෙම නැතිව එක පීඩකයෙකුගෙන් තව පීඩකයෙකුට වැඩේ බාර දෙන එකෙන් ප්‍රශ්නෙ විසඳෙන්නෙ නෑ.
ඔබේ පොත එළි දක්වන අවස්ථාවේ බූන්දිය පිළිබඳ කළ හඳුන්වා දීමේදී ප්‍රකාශ වුණා බූන්දිය කියන්නෙ හිමිකරුවෙක් නැති, මෙහෙයවන්නෙක් නැති පිරිසක් එකතු වෙලා වැඩක් කරන තැනක් කියලා. ඒ වගේ මෙහෙයවන්නෙක් නැති වැඩසටහනක් සමාජ වෙනසක් කරා ගෙනයන්න පුළුවන් ද? යම්කිසි දේශපාලන හෝ සමාජ වෙනසක් කිරීමේදී මෙහෙයවන්නෙක් සහ මෙහෙයවීමේ ක්‍රමවේදයක් අවශ්‍යයි? ඇත්තටම බූන්දියට එහෙම එකක් නැද්ද?
මෙහෙයවන්නෙක් නැහැ කියන එක හරි. නමුත් මෙහෙයවීමේ ක්‍රමවේදයක් තියෙනවා. ඒක සාමූහිකයි. එතනදි අදහස් කළේ ඇත්තටම දේශපාලනික ව්‍යාපාරයක් වගේ එහෙම නැත්නම් මොකක් හරි සංගමයක්, සභාපති කෙනෙක් ලේකම් කෙනෙක් එහෙම නැත්නම් නායකයෙක් වගේ එහෙම කෙනෙක් වටේ පස්සෙන් යන, කාවහරි වන්දනා කරන එකක් නෙමෙයි කියන එක. මේක ඉතාම ස්වාධීන මත දරන, සමාන අදහස් දරන පිරිසක් එකතු වෙලා යම් යම් තීරණාත්මක අවස්ථාවලදි සාමූහික තීරණ ගනිමින් යන ගමනක්. එහෙම දේවල් ඉතිහාසයේ වෙලා තියෙනවා, ඉතිහාසයේ තිබිලා තියෙනවා සහ සාර්ථක වෙලා තියෙනවා. ඒක පුද්ගලීකරණය වෙන්න ගිය අවස්ථාවලදී මහා පරිමාණයෙන් බිඳ වැටිලත් තියෙනවා රුසියාව වගේ රටවල. නමුත් මෙතන අපි ඉතාම පොඩි පිරිසක් ඉන්න කණ්ඩායමක් හැටියට එකතු වෙලා කතාබහ කරලා තීරණ ගන්න බැරිකමක් නෑ.
මේ වගේ පරිභෝජන රටාවක් තියෙන කාලයක යම් කෙනෙක් හෝ පිරිසක් එකතු වෙලා යම්කිසි අවකාශයක් පවත්වාගෙන යාම ඉතා අපහසුයි. පවතින ආර්ථික රටාව තුළ බූන්දිය කොහොමද මේ අභියෝගයට මුහුණ දෙන්නෙ?
මනෝරි මෙතනදී අදහස් කරන්නේ මූල්‍යමය දෙයක් ද එහෙමත් නැත්නම්…
ඔව් මූලිකවම මූල්‍ය ශක්තියක් තියෙන්න ඕන. ඒ වගේම දිරිමත් කිරීම ලැබෙන්න ඕන සහ උද්ගත වෙන ප්‍රශ්නවලදි මුහුණ දෙන්න තමන් තුළ ක්‍රමවේදයක් තියෙන්නත් ඕන.
මූල්‍යමය කාරණය ගැන කිව්වොත් වෙබ් සයිට් එකක් පවත්වාගෙන යන්න මහා ලොකු මුදලක් අවශ්‍ය නැහැ. මූලිකවම වෙබ් හොස්ටින් සඳහා ඉතාම සුළු මුදලක් විතරයි අවශ්‍ය.
නමුත් ඔබ කලින් කිව්වා බූන්දිය මහ පොළවේ වැඩ ගොඩක් කරනවා කියලා. ඒ සඳහා යම්කිසි වියදමක් දරන්න වෙනවා.
ඇත්තටම අපි එහෙම කරන්නෙ පෞද්ගලිකව මුදල් එකතු කරලා. ඒක ටිකක් තේරුම් ගන්න අමාරු කටයුත්තක්. ඕනම කෙනෙක් සමාජ වැඩක නිරත වෙන්න හේතු තියෙනවා. සමහර විට හැංගිච්ච එකක්, සමහරවිට තියෙන එකක්. හැබෑ සමාජ ක්‍රියාකාරිකයෙක් වෙන්න මනුෂ්‍යයින්ට ලොකු දේවල් ඕනෙ නෑ. ආදරය කියන එක විතරයි ඕනෙ. මේ තියෙන දේ මම විතරක් විඳලා මැරිල යන්නෙ නැතිව ලෝකෙ තව ටිකක් යහපත් කරන්න පුළුවන් ද? මම සහ අපේ කණ්ඩායමේ සියලු දෙනා එයට කොන්දේසි විරහිතව දායකත්වය දෙන්න කැමතියි. මෙතන අපිට කිසිම මුදල් ප්‍රතිලාභයක් ලැබෙන්නෙ නෑ. ලෝකයට වෙනසක් අවශ්‍යයි කියන එක බූන්දි කණ්ඩායමේ සාමාජිකයින්ට දැනෙන දෙයක්. ඒ වෙනුවෙන් අපිට සුදුසු පරිසරයක් හමුවෙනවා. කණ්ඩායමක් හමුවෙනවා. සමාන අදහස් එක්ක අපි ඒ කණ්ඩායම එක්ක එකතු වෙලා අර විදිහට ඒ ගමන යනවා. නමුත් එතනදී පෞද්ගලික න්‍යාය පත්‍ර අඩුකම ගොඩක් බලපානවා. කොහොමටත් අපි කරන වැඩේට කැමති පිරිසකුත් අපිත් එක්ක ඉන්නවා.
නමුත් ඔබ කලින් කිව්වා බූන්දිය මහ පොළවේ වැඩ ගොඩක් කරනවා කියලා. ඒ සඳහා යම්කිසි වියදමක් දරන්න වෙනවා.
ඇත්තටම අපි එහෙම කරන්නෙ පෞද්ගලිකව මුදල් එකතු කරලා. ඒක ටිකක් තේරුම් ගන්න අමාරු කටයුත්තක්. ඕනම කෙනෙක් සමාජ වැඩක නිරත වෙන්න හේතු තියෙනවා. සමහර විට හැංගිච්ච එකක්, සමහරවිට තියෙන එකක්. හැබෑ සමාජ ක්‍රියාකාරිකයෙක් වෙන්න මනුෂ්‍යයින්ට ලොකු දේවල් ඕනෙ නෑ. ආදරය කියන එක විතරයි ඕනෙ. මේ තියෙන දේ මම විතරක් විඳලා මැරිල යන්නෙ නැතිව ලෝකෙ තව ටිකක් යහපත් කරන්න පුළුවන් ද? මම සහ අපේ කණ්ඩායමේ සියලු දෙනා එයට කොන්දේසි විරහිතව දායකත්වය දෙන්න කැමතියි. මෙතන අපිට කිසිම මුදල් ප්‍රතිලාභයක් ලැබෙන්නෙ නෑ. ලෝකයට වෙනසක් අවශ්‍යයි කියන එක බූන්දි කණ්ඩායමේ සාමාජිකයින්ට දැනෙන දෙයක්. ඒ වෙනුවෙන් අපිට සුදුසු පරිසරයක් හමුවෙනවා. කණ්ඩායමක් හමුවෙනවා. සමාන අදහස් එක්ක අපි ඒ කණ්ඩායම එක්ක එකතු වෙලා අර විදිහට ඒ ගමන යනවා. නමුත් එතනදී පෞද්ගලික න්‍යාය පත්‍ර අඩුකම ගොඩක් බලපානවා. කොහොමටත් අපි කරන වැඩේට කැමති පිරිසකුත් අපිත් එක්ක ඉන්නවා.
